Όλα τα παιδιά αναπτύσσονται σε διαφορετικό βαθμό, με διαφορετική ταχύτητα. Έτσι ένα αργοπορημένο ξεκίνημα στην ανάγνωση δεν σημαίνει σίγουρα ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα.
Πολλά παιδιά που εξαρχής αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην ανάγνωση, βελτιώνονται ολοκληρωτικά καθώς ωριμάζουν και έπειτα από συστηματική, καθημερινή εξάσκηση υπό την καθοδήγηση ειδικών. Οπωσδήποτε όμως, είναι σημαντικό εφόσον εντοπιστεί μια τέτοια αδυναμία του παιδιού, να υπάρξει βοήθεια από ειδικό.
Ενθαρρύνοντας την ανάγνωση – Βοήθεια για τον αδύναμο αναγνώστη
Πριν να βιαστούμε να δούμε κάποιο ειδικό πρέπει να ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε και εμείς ως γονείς για να βοηθήσουμε την κατάσταση.
- Ανεξάρτητα αν το παιδί είναι καλός ή κακός αναγνώστης, προσπαθήστε να του διαβάζεται φωναχτά όσο το δυνατό περισσότερο μπορείτε.
- Όταν το παιδί διαβάζει αργά, διαβάστε του λίγο εσείς και έπειτα αφήστε το να συνεχίσει, επαναλάβετε την διαδικασία μέχρι να τελειώσει η ιστορία.
- Επιλέξτε βιβλία που είναι ενδιαφέροντα αλλά είναι γραμμένα με όπλο τρόπο.
- Προτού γυρίσετε την επόμενη σελίδα σταματήστε λίγο και ρωτήστε το τι πρόκειται να συμβεί στην συνέχεια της ιστορίας μας.
- Ο σκοπός μας είναι για όλα τα παιδιά να αποκτήσουν ένα ενδιαφέρον για αυτό που είναι γραμμένο παρά για αυτό που είναι διαθέσιμο από την τηλεόραση και το βίντεο. Ένα καλό βιβλίο επιτρέπει το μυαλό του παιδιού να δημιουργήσει χρώματα, ήχους και χαρακτήρες γεγονός που είναι πιο συναρπαστικό από ότι η δουλεία οποιουδήποτε σκηνοθέτη.
- Εάν ανησυχείτε για οποιαδήποτε μαθησιακή ικανότητα του παιδιού σας μην διστάσετε να το συζητήσετε με την δασκάλα του παιδιού στο σχολείο. Η δασκάλα θα σας φέρει σε επαφή με ειδικούς φορείς και έπειτα, το παιδί θα πρέπει να κάνει μια εξέταση που θα έχει την μορφή σχολικής δοκιμασίας-τεστ. Εφόσον η δυσλεξία πηγάζει από την δυσκολία που έχει το παιδί να μετατρέψει τα γραφικά σύμβολα σε γλώσσα, οι πιο αποτελεσματικοί διαμεσολαβητές είναι οι ειδικοί λογοθεραπευτές.
- Οποιαδήποτε θεραπεία και αν ακολουθήσετε, μην ξεχνάτε ότι εστιάζετε στην αδυναμία του παιδιού και αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει στρες και στεναχώρια στο παιδί.
- Μην περιμένετε να λυθεί το πρόβλημα μέσα σε ένα ή δύο μήνες. Ίσως πάρει περισσότερο χρόνο και κόπο. Μη ρεαλιστικές προσδοκίες οδηγούν σε εκνευρισμό και δεν βοηθούν το παιδί.
- Επίσης εάν οι παραδοσιακές μέθοδοι σας φαίνονται αργές, είναι εύκολο να αποπλανηθείτε από εναλλακτικές μεθόδους όπως ασκήσεις με τα μάτια, κινητοποίηση των κέντρων ισορροπίας του σώματος, βιταμίνες και λάδια ψαριού. Υπάρχουν ωστόσο ανεπαρκείς επιστημονικές έρευνες για να υποστηρίξουν αυτές τις λύσεις. Η καλύτερη θεραπευτικά λύση για ένα γλωσσικό πρόβλημα προσφέρεται από την προσέγγιση που βασίζεται στις μαθησιακές δυσκολίες και τα γλωσσικά προβήματα.
Μαθηματικά: ένα μυστήριο
Υπάρχουν έξυπνα παιδιά με μία ειδική αδυναμία στην ανάγνωση (δυσλεξία), υπάρχουν βέβαια και έξυπνα παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολία στην εκτέλεση μαθηματικών πράξεων. Μερικά παιδιά δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τα απλά μαθηματικά, ενώ άλλα δεν μπορούν να κατανοήσουν πίνακες και πολύπλοκες πράξεις. Η δυσκολία στην εκτέλεση μαθηματικών πράξεων συναντάται πιο σπάνια από την δυσλεξία και σχετίζεται με προβλήματα συντονισμού και γραφής. Παιδιά που συναντούν τέτοιες δυσκολίες χρειάζονται επιπλέον βοήθεια ώστε να αποκτήσουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και να καταφέρουν να παρακολουθήσουν αποτελεσματικά το μάθημα.
Προβλήματα Λόγου και Γλώσσας
Η γλώσσα είναι ο ζωτικός σύνδεσμος που μας επιτρέπει να επικοινωνούμε και να απολαμβάνουμε την συντροφιά των άλλων. Για αυτό τον λόγο δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι γλωσσικές δυσκολίες που τυχόν αντιμετωπίζει το παιδί προκαλούν ανησυχία στους γονείς.
Ο λόγος αποτελείται από αυτό που λέμε (εκφραστική γλώσσα), και από αυτό που καταλαβαίνουμε ( προσλαμβάνον μήνυμα). Τα παιδιά μπορεί να καθυστερήσουν να αναπτύξουν την γλωσσική ικανότητα ( γλωσσική καθυστέρηση) ή ακόμα μπορεί να αναπτύξουν τις σωστές λέξεις αλλά να τις εκφράζουν με παράξενο τρόπο και να τις κατανοούν μονάχα εν μέρει (γλωσσική ανωμαλία). Σε μια άλλη περίπτωση οι λέξεις μπορεί να είναι σωστά στο μυαλό του παιδιού αλλά να μην μπορεί να τις προφέρει σωστά.
Καθυστέρηση στην ομιλία – Έκφραση Λόγου
» Ο Γιάννης δεν είχε μιλήσει μέχρι τα τέσσερα του χρόνια, παρόλα αυτά ήταν πολύ έξυπνο παιδί «. Ο Γιάννης πιθανόν να είχε μια καθυστέρηση στην έκφραση του λόγου που δεν συναντάμε σπάνια σε παιδιά αυτής της ηλικίας”. Αυτό μερικές φορές έχει τις ρίζες του στην κληρονομικότητα και πολύ συχνά αδέλφια έχουν παρόμοια καθυστέρηση. Ωστόσο σε μερικές περιπτώσεις μπορούμε να διαγνώσουμε και περαιτέρω αναπτυξιακά προβλήματα που ευθύνονται για αυτή την καθυστέρηση. Όμως, όταν το παιδί κατά τα άλλα έχει ομαλή ανάπτυξη, ακοή, κατανόηση συνείδηση και επικοινωνία τότε δεν πρόκειται για τίποτα άλλο παρά απλή καθυστέρηση στην έκφραση.
Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του λόγου με το να μιλούν να ακούν και να γράψουν τα παιδιά τους σε ένα καλό νηπιαγωγείο. Ένα πρόγραμμα λογοθεραπείας θα βοηθούσε αρκετά την ανάπτυξη του λόγου και σε περίπτωση που οι γονείς δεν διαθέτουν τον απαραίτητο χρόνο για τις μετακινήσεις, θα ήταν προτιμότερο να γίνεται στο σπίτι.
Καθυστέρηση στην πρόσληψη των μηνυμάτων
Για καθυστέρηση στην κατανόηση της γλώσσας μπορούμε να μιλάμε όταν το παιδί συνεχίζει να μην καταλαβαίνει αυτό που του λέμε. Αυτά τα παιδιά είναι σαν να ζουν σε μια ξένη χώρα και δεν καταλαβαίνουν την γλώσσα. Ίσως χαμογελούν και φαίνονται να κατανοούν αυτό που γίνεται γύρω τους, αλλά βρίσκονται έξω από τα νερά τους. Εάν ανησυχείτε ότι το παιδί σας δεν αντιλαμβάνεται αυτό που του λέτε , μιλήστε σε ένα παιδίατρο, ή σε ένα ειδικό. Αυτός θα σας κατατοπίσει για το τι θα πρέπει να κάνετε.
Γλωσσικές Ανωμαλίες
Οι πιο μπερδεμένοι γονείς είναι αυτοί που έχουν παιδιά τα οποία έχουν ένα πολύ πλούσιο λεξιλόγιο για την ηλικία τους αλλά χρησιμοποιούν τις λέξεις με ένα τρόπο όπου είναι δύσκολο να βγάλει κανείς νόημα με σιγουριά για το τι θέλουν να πουν. Αυτά τα παιδιά το βρίσκουν δύσκολο να περιγράψουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες ή να έχουν ένα πλούσιο διάλογο με κάποιον άλλον. Μπορεί να τα ρωτήσουμε «Σε ποιο σχολείο πας;» και αυτά να απαντήσουν « Πάω στην πρώτη δημοτικού. Την δασκάλα μου την λένε Πατυ»
Μερικά παιδιά πάνω στην κουβέντα «κολλάνε» και είτε επαναλαμβάνουν μία λέξη ή συνεχίζουν μιλώντας μόνο για ένα θέμα. Άλλα πάλι, ανακατεύουν σε ένα λόγο γεμάτο νόημα, έννοιες που δεν είναι κατανοητές. Οι γλωσσικές ανωμαλίες είναι συχνά κληρονομικές και αυτές.
Αρθρωτικές Δυσκολίες
Μερικά παιδιά καθώς μεγαλώνουν συνεχίζουν να προφέρουν λέξεις κατά ένα τρόπο που ακούγεται ανώριμος και αρμόζει σε μικρότερα παιδιά. Παραλείπουν καταλήξεις λέξεων ή προφέρουν λάθος μέρος των λέξεων. Αυτό ακούγεται χαριτωμένα και συνήθως εξαφανίζεται με το πέρασμα του χρόνου.
Ωστόσο άλλα παιδιά αντιμετωπίζουν πιο σοβαρές αρθρωτικές δυσκολίες πράγμα που κάνει την ομιλία τους δύσκολό να κατανοηθεί. Αυτό συνδέεται συνήθως με δυσκολίες στο αναπνευστικό, στην κατάποση ή στην κίνηση της γλώσσας. Αυτός ο συνδυασμός συμπτωμάτων που ονομάζεται δυσπραγία, μερικές φορές μπορεί να είναι ενοχλητικός για το παιδί και χρειάζεται ένα μεγάλο διάστημα θεραπείας για να διορθωθεί.
Τραυλισμός
Ένα παιδί κάτω τεσσάρων χρονών μπορεί να τραυλίζει όταν είναι κουρασμένο ή όταν ενθουσιάζεται.